ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
26 Ιανουαρίου 2006
Φωτεινή Μπάρκα
«Αυγού Εγκώμια από 9 γυναίκες»
Ποιος το περίμενε ότι ένα αθώο οικόσιτο πτηνό, η κότα, αλλά και το αυγό της, προορισμένα να δίνουν και ζωή και τροφή, θα έσπερναν κάποια μέρα και τον τρόμο! Κι όμως, ακόμη και χωρίς το κακό που εσχάτως έμελλε στο άκακο πτηνό, η μοίρα του είναι προδιαγεγραμμένη. Και δυστυχώς κακή. Κάθετα στ’ αυγά της υπομονετικά μέχρι να έρθει η ώρα να θυσιαστεί για το δικό μας το τραπέζι.
Εννέα γυναίκες καλλιτέχνες κλήθηκαν να «ψάλουν» το θρήνο της κότας και του αυγού της εγκωμιάζοντας την αρχή της ζωής και θίγοντας χιουμοριστικά τους όποιους παραλληλισμούς «γεννά» τόσο η κότα όσο και το αυτό της στη γυναικεία φύση.
«Αυγού εγκώμια¨, λοιπόν, ο τίτλος της ομαδικής έκθεσης (από τα εγκώμια του Επιταφίου) που εγκαινιάζεται απόψε στην αίθουσα τέχνης «Μέδουσα» υπό ην επιμέλεια της Μαρίας Μαραγκού.
«Μια έκθεση με θεματικό κέλυφος το αυτό, κοινή, κοινότατη τροφή αλλά και αρχή της ζωής, ασφαλώς δεν οργανώνεται για λόγους σοβαρής υποστήριξης των αρχών μιας φορμαλιστικής αντίληψης», εξηγεί με ειρωνική διάθεση η Μαρία Μαραγκού. «Εξ αρχής ξεκαθαρίζουμε ότι δεν κομίζουμε δεδομένα στην ωοειδή φόρμα. Τι κάνουμε; όπως συμβαίνει με κάθε έκθεση που δεν εξαντλεί ιστορικά ένα θέμα, καλύπτουμε περιέργειες δικές μας και του κοινού ελπίζουμε, πράγμα που δίνει σε όλους μας χαρά, σαν να παρασκευάζουμε μια καλή ομελέτα».
Επέλεξε, ή την επέλεξαν μόνο γυναίκες, όχι γιατί πιστεύει ότι το φύλο μας ηθελημένα ή μη αντέχει το ρόλο της «κότας», αλλά γιατί «οι γυναίκες μπορούν να αυτοσαρκάσουν, έχουν το θάρρος μιας αυτοκριτικής είναι περισσότερο αθώες και κυρίως πιο ειλικρινείς σε θέματα ζωής και θανάτου».
Ίσως γιατί όπως και οι κότες έτσι κι εμείς δίνουμε ζωή, μπορούμε να διαπραγματευθούμε τον έπαινο αλλά και το θρήνο της γέννας. Επιπλέον έχουμε το δικαίωμα να απαρνηθούμε το προνόμιο της μητρότητας, μήπως όχι; Αισθάνονται όλες οι γυναίκες το ένστιχτο της μητρότητας; Και οι ενοχές, που έχουν κι αυτές θηλυκό γένος και πρόσωπο τις φοβερές Ερινύες».΄
«Η λέξη εγκώμιο», εξηγεί η Μαρία Μαραγκού, «φτάνει από το αρχαίο παρελθόν της γλώσσας μας. Το επίθετο εγκώμιος ορίζει το μέλος του βακχικού θεάτρου. Ο θεός Βάκχος αλλά και ο επίσημος χορός του είναι γένους αρσενικού. Οι ημίτρελες που ακολουθούν τον ανδρικό χορό είναι γυναίκες, εκείνες οι τρομερές μαινάδες που τελούν τα όργια του θεού της μέθης, φτάνοντας στο έγκλημα. Σε κάποιο μονοπάτι επομένως της ιστορίας των μύθων, οι Μαινάδες, η Μήδεια και η Εύα, μοιράζονται
Μερίδιο σε ατοπήματα κοινωνικά, αμαρτήματα και ακραίες συμπεριφορές. Ο δικός μας θίασος, στη «Μέδουσα», δεν έχει βακχείες, αλλά γυναίκες που αντέχουν πολλαπλούς ρόλους, αποδεκτούς, συμβατούς, μοιραίους, απαξιωτικούς…», καταλήγει
Ιδού λοιπόν τα κορίτσια και τα εγκώμιά τους;
Ζητήματα μητρότητας, δέους και φόβου, εκφράζουν η Βάλλυ Νομίδους και η Γιούλα Χατζηγεωργίου με το έμβρυο-γλυπτό της η πρώτη και μια βιντεοεγκατάσταση η δεύτερη.
Το ίδιο ζήτημα αντιμετωπίζει με τρόπο ανάλαφρο στη σειρά φωτογραφιών από μια περφόρμανς της η Λίνα Μπέμπη.
Τη γυναικεία υπόσταση, μέσα από την κυριαρχία της εικόνας, αλλά και την ταύτισή της με το ρόλο της κότας, εξετάζει με χιούμορ η Μαριγώ Κάσση, κόβοντας, ράβοντας, κεντώντας, φωτογραφίζοντας. Η Βαρβάρα Μαυρακάκη δουλεύει με σκληρά υλικά το φλοιό του αυγού σε μια βιτρίνα και η Ευγενία Αποστόλου προσεγγίζει την ελαφρότητα της ύλης στο ασπρόμαυρο σχέδιό της.
Η Μαριάννα Στραπατσάκη ασχολείται στην βιντεοεγκατάσταση με τον επίκαιρο τρόμο των πουλερικών, ενώ η Βίβιεν |Δημητρακοπούλου ταυτίζει την ομορφιά με το θάνατο στο φτερωτό έργο της.
Η Στέλλα Μιμίκου σχολιάζει το κοινόβιο των ορνιθών, από την παραγωγή της ζωής τους, έως τη συσκευασία τους κι από κει στο ράφι του σούπερ-μάρκετ.
Στα αποψινά εγκαίνια στη «Μέδουσα», την αίθουσα που κάθε χρόνο δίνει βήμα σε έναν επιμελητή, θα παρουσιαστεί το χάπενινγκ «Απόδραση από το Θυσιαστήριο» της Στέλλας Μιμίκου. Τα «Αυγού Εγκώμια» θα διαρκέσουν ως τις 4 Μαρτίου.
ΕΣΤΙΑ
12 Φεβρουαρίου 2006
Κρίστα Κωνσταντινίδη
«Αυγού Εγκώμιο»
Το αυτό. Έννοια αρχέγονη όσο η ζωή. Φόρμα-σύμβολο που απασχόλησε γενιές και γενιές καλλιτεχνών στην προσπάθειά τους ν’ αποτυπώσουν το απόλυτο, το πρωτογενές σχήμα, τον γενεσιουργό πυρήνα της ύπαρξης, την ουσία των πραγμάτων.
Να όμως που αυτές τις μέρες η τεχνοκριτικός Μαρία Μαραγκού, με το γνωστό ανατρεπτικό χιούμορ που τη διακρίνει, σε συνδυασμό με κάποια δόση σαρκασμού, παρακινεί εννέα γυναίκες εικαστικούς να ταράξουν την εύθραυστη αυτή ισορροπία του αυγού, θίγοντας παράλληλα τον τόσο παρεξηγημένο ρόλο της κότας, ευφυούς αλλά και … κακότυχου πτηνού που ταυτίζεται με την γυναικεία οντότητα. Κι επιπλέον. Με την τραγική επικαιρότητα που τρομοκρατεί τελευταίως τον πλανήτη και την ύπαρξή μας.
«Μια έκθεση με θεματικό περίβλημα το αυτό, κοινή, κοινότατη τροφή και αρχή ζωής», σημειώνει η επιμελήτρια , «δεν οργανώνεται για λόγους υποστήριξης των αρχών μιας φορμαλιστικής αντίληψης». Ξεκαθαρίζοντας ότι δεν κομίζει νέα δεδομένα στην ωοειδή φόρμα. Προφανώς, λοιπόν, κάτω απ’ αυτό το πρίσμα θα πρέπει ν’ αντιμετωπισθεί το όλο εγχείρημα, που έχει για τίτλο «Αυγού Εγκώμια» και χώρο δράσης την γκαλερί «Μέδουσα», η οποία έχει θεσμοθετήσει μια σειρά ομαδικών εκθέσεων με συνεργασία με διαφορετικούς επιμελητές.
Πρωταγωνίστριες των «Εγκωμίων», οι εικαστικοί Ευγενία Αποστόλου, Βίβιεν Δημητρακοπούλου, Μαριγώ Κάσση, Βαρβάρα Μαυρακάκη, Λίνα Μπέμπη, Στέλλα Μιμίκου, Βάλλυ Νομίδου, Μαριάννα Στραπατσάκη και Γιούλα Χατζηγεωργίου, σε ρόλους τους οποίους προσεγγίζουν με την απεριόριστη εκφραστική ελευθερία που τους διασφαλίζει η σημερινή τέχνη.
Ο περιορισμένος χώρος της στήλης και- θέλω να πιστεύω-η λιγότερο περιορισμένη ή έστω επιλεκτική μνήμη μου, μου επιτρέπουν ν’ αναφερθώ στην εξαιρετική ωοειδή φόρμα του σώματος-εμβρύου της Νομίδου, στην φαινομενικά παιγνιώδη διάθεση που αποτυπώνεται στη φωτογραφημένη περφόρμανς της Μπέμπη, στην υπαρξιακή αγωνία που μας μεταφέρει η βιντεοεγκατάσταση της Στραπατσάκη (θα ήταν πολύ πιο ουσιαστική χωρίς το απαστράπτον περίβλημά της), αλλά και στις ασπρόμαυρες φόρμες της Αποστόλου, που πλησιάζει με αδιόρατη λεπτότητα το όριο μεταξύ της αναπαράστασης και αφαίρεσης αγγίζοντας την απόλυτη ελαφρότητα της ζωγραφικής ύλης.
Πέρα από την τόλμη του όλου εγχειρήματος, που δεν φοβάται να χειριστεί τόσο ανάλαφρα ένα ζήτημα ιστορικά τόσο ουσιαστικό, διαπιστώσαμε πως οι κότες δεν διακατέχονται απλώς από την αγωνία της αναπαραγωγής. Καταπιάνονται με ζητήματα υπαρξιακά, σχολιάζουν θέματα κατασκευασμένης τρομολαγνείας αλλά και άκρατου καταναλωτισμού, μα και άλλα πολλά.
Και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία, έστω κι αν δεν μας κάνουν πάντοτε το χρυσό αυτό…
ΗΡΙΔΑΝΟΣ
17 Φεβρουαρίου 2006
Εμμανουέλα Τρέπα
«Ομαδική έκθεση – Αυγού εγκώμια»
΄Το πρώτο πράγμα που αναρωτιέται κανείς βλέποντας την έκθεσης που διοργάνωσε η Μαρία Μαραγκού στην Αίθουσα Τέχνης Μέδουσα είναι ποια η αναγκαιότητα να πραγματευτεί μια ομάδα καλλιτεχνών ένα θέμα όπως το αυγό. Τόσο η εξερεύνηση της φόρμας όσο και οι υπαρξιακές αναζητήσεις που προκύπτουν από το θέμα είναι ζητήματα πολλάκις απαντημένα μέσα στην ιστορία της τέχνης, γεγονός που και η ίδια η επιμελήτρια επισημαίνει στο εισαγωγικό της σημείωμα. Τότε ποιος ο λόγος, τι έρχεται η έκθεση αυτή να προσθέσει; Τα «Αυγού εγκώμιᨻ είναι η συνεύρεση μιας ομάδας καλλιτεχνών με διαφορετικές καταβολές που δίνει μια σύγχρονη οπτική σε ένα «παλιό» θέμα. Πιάνει το νήμα ενός διαχρονικού διαλόγου και καταθέτει ένα σύνολο αλληλοσυμπληρωματικών θέσεων σε αυτόν. Δεν τον εξαντλεί, δεν επιφέρει καινοτομίες, πετυχαίνει όμως αυτή η συνεύρεση να αναδείξει διαφορετικές εικαστικές προσεγγίσεις που ίσως ήταν και το αρχικό ζητούμενο της ιδέας αυτής.
Στα έργα των Μαριάννας Στραπατσάκη και Γιούλας Χατζηγεωργίου ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η υπαρξιακή αγωνία που συνδέεται με την αρχή αλλά και το τέλος της ζωής. Την πραγματεύονται μέσα από δύο βιντεοπροβολές, η πρώτη καταγράφοντας το χρόνο και την ένταση της γέννησης και αφήνοντας τα να ανασύρουν στο θεατή την ανησυχία απέναντι στο άγνωστο και η δεύτερη πιο υπαινικτικά δημιουργώντας ένα ακαθόριστο συναίσθημα έντασης προς τις απαρχές της ζωής. Συγχρόνως το έργο της Γ. Χατζηγεωργίου θέτει το θέμα της μητρότητας όχι από τη συμβατική και παραδεδομένη πλευρά του, αλλά φωτίζει τον ανομολόγητο φόβο της γυναίκας που καλείται να αποποιηθεί την ανεμελιά της παιδικότητας και να αναλάβει την οριστική ευθύνη του νέου της ρόλου.
Η Λίνα Μπέμπη παρουσιάζει με εκφραστική λιτότητα μια φωτογραφική ενότητα που ακροβατεί ανάμεσα σε ζητήματα φόρμας και υπαρξιακού σχόλιου. Στο έργο της το αυγό μετουσιώνεται ίσως στο απόλυτο «αυτό», το αντικείμενο που περικλείει όλο το νόημα του κόσμου μας, την πεμπτουσία της ζωής, το μέρος εκείνο έξω από τον εαυτό, με το οποίο εκείνος ισορροπεί, συναλλάσσεται, αναμετριέται, για να καταλήξει άλλοτε στη μοναξιά και άλλοτε στη συμφιλίωση.
Το έργο της Στέλλας Μιμίκου δημιουργείται μέσα από την εμμονή της επανάληψης. Δεκάδες περιτυλίγματα από όλων των ειδών τις συσκευασίες τυποποιημένων προϊόντων κοτόπουλου, αλλά και κομμάτια των προϊόντων αυτών, λειτουργούν ως ψηφίδες ενός ευμεγέθους ψηφιδωτού προκαλώντας μια αντίστιξη ανάμεσα στην ιερότητα και την επιβλητικότητα των βυζαντινών ψηφιδωτών και την ασημαντότητα μιας άλογης, χωρίς σεβασμό για τον άνθρωπο και για το περιβάλλον του υπερκατανάλωσης.
Η Μαριγώ Κάσση αντιμετωπίζει το θέμα με χιούμορ, βγάζει τη γλώσσα στις σοβαρές προεκτάσεις του και ξεφεύγει από το δίλημμα φόρμα ή υπαρξιακή διάσταση, δίνοντας έναν διαφορετικό τόνο στο ύφος της έκθεσης. Παίζει με το σημαίνον και το σημαινόμενο του αντικειμένου της αναδεικνύει την πολυσήμαντη φύση της γλώσσας και πώς αυτή νοηματοδοτεί ανάλογα με τα κοινωνικά συμφραζόμενα και αποδίδει ένα εξορισμού γυναικείο θέμα απροκάλυπτα γυναικεία.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
15 Φεβρουαρίου 2006
Μαργαρίτα Πουρνάρα
«Αυγού Εγκώμια από εννέα γυναίκες»
Πως μπορεί να συνδεθεί το πρώτο θέμα στα δελτία ειδήσεων των ημερών μας με ένα εικαστικό αφιέρωμα; Την απάντηση θα τη βρείτε στην γκαλερί «Μέδουσα» όπου, μέχρι και τις 4 Μαρτίου, παρουσιάζεται η έκθεση «Αυγού εγκώμια». Η επιμελήτρια της έκθεσης Μαρία Μαραγκού – δημοσιογράφος αλλά και επί σειρά ετών «ψυχή» του Κέντρου Σύγχρονης Εικαστικής Δημιουργίας Ρεθύμνης» κάλεσε εννέα γυναίκες εικαστικούς να δημιουργήσουν έργα με αφορμή το αυτό.
Επικαιρότητα
Όταν η επιμελήτρια είχε την ιδέα της έκθεσης, το ζήτημα της γρίπης των πουλερικών μόλις είχε αρχίσει να απασχολεί την κοινή γνώμη του πλανήτη. Μέχρι όμως να ετοιμαστεί το αφιέρωμα, το πρώτο κρούσμα της ασθένειας ήδη εκδηλώθηκε στη χώρα μας. Σε μια εποχή όπου πολλοί κίνδυνοι δείχνουν να κυοφορούνται για την ανθρωπότητα – ή χειρότερα μόλις να έχουν ξεμυτίσει από το κέλυφός τους – έχει σημασία να ξαναγυρίσουμε στην αρχή. Το αυτό είναι μια κοινότατη τροφή για τους ανθρώπους, αλλά αποτελεί ταυτόχρονα και ένα περιβάλλον όπου γεννιέται η ζωή. Η άκρη του νήματος που ενώνει το πιάτο μας με τη διατροφική αλυσίδα αλλά κι εμάς με τη φύση.
Η έκθεση αποτελεί, λοιπόν, ένα πολιτικό σχόλιο, με τη στάση στη ζωή και στην τέχνη, που παίρνουν κάποιες από τις καλλιτέχνιδες. Παράλληλα, διερευνά και άλλη μια ενδιαφέρουσα πτυχή: τη μητρότητα, τη γυναικεία φύση και κατά πόσο οι γυναίκες σήμερα εκπληρώνουν τις προδιαγραφές της στη σύγχρονη κοινωνία. Όσες επιλέγουν να μην κάνουν καριέρα μήπως είναι «κότες» ή γυρίζοντας την πλάτη στην οικογένεια και τη μητρότητα χάνουν την αίσθηση του προορισμού τους.
Σύνθεση απόψεων
Οι εννέα καλλιτέχνιδες χειρίζονται το θέμα διαφορετικά. Η Βάλλυ Νομίδου παρουσιάζει ένα εξαιρετικό γλυπτό. Μια κοπέλα σε στάση εμβρυακή που μοιάζει να έχει απολέσει το κέλυφος που την προστάτευε. Με τα χέρια και τα πόδια μαζεμένα και τη ράχη καμπυλωμένη στρέφεται στον εαυτό της. Η Γιούλα Χατζηγεωργίου με τόλμη και αρκετό χιούμορ κάνει μια βιντεοεγκατάσταση που παραπέμπει στη διαδικασία γονιμοποίησης παίζοντας με το υδάτινο στοιχείο της μήτρας.
Η Μαριγώ Κάσση, όπως συνήθως, επιστρατεύει τα κλωστικά της. Ράβει, κεντά και φωτογραφίζει φτιάχνοντας μια σύνθεση που σχολιάζει τον γυναικείο ρόλο σήμερα. Η Βαρβάρα Μαυρακάκη εκθέτει το έργο της στην βιτρίνα της γκαλερί: τεράστια αυτά με κελύφη που φωτίζονται και σβήνουν; η ζωή δίνει σήμα ότι κινδυνεύει. Αξίζει να σταθούμε ιδιαίτερα στο έργο της νεαρής Βίβιεν Δημητρακοπούλου, γεννημένης μόλις το 1984. Κάνει μια εμπνευσμένη δημιουργία με φτερά και το κρανίο ενός πτηνού.
Η Στέλλα Μιμίκου (της γνωστής οικογενείας που είχε τα κοτόπουλα!) παρουσιάζει παλαιότερο έργο της. Η Μαριάννα Στραπατσάκη φιλμάρει ένα πουλάκι που πάει να βγει από το αυγό αλλά φοβάται. Η Ευγενία Αποστόλου κάνει ωραία ασπρόμαυρα σχέδια με αυγά. Τέλος η Λίνα Μπέμπη παρουσιάζει φωτογραφίες από μια περφόρμανς μ ένα τεράστιο ψεύτικο αυτό.
ΤΑ ΝΕΑ
8 Φεβρουαρίου 2006
Χάρης Καμπουρίδης
«Η γλυπτική στο επίκεντρο της τέχνης»
΄Έστω και χωρίς εθνική πολιτική για τον δημόσιο χώρο, οι γκαλερί παρουσιάζουν έργα και προβληματισμούς των νεώτερων γλυπτών. Τι νέα από τη γλυπτική μας; Έχουμε γλύπτες νεώτερους που συνεχίζουν; ;Έχουμε γκαλερί που να ενδιαφέρονται να παρουσιάζουν αυτήν τη μεγάλη τέχνη, έστω και σε διαστάσεις «σπιτικές», αφού το γράφουμε συχνά – δεν υπάρχει εθνική πολιτική για τη χωροταξική διαμόρφωση του δημόσιου χώρου και για τα γλυπτά;
Τονίζω το τελευταίο ερώτημα, διότι η γλυπτική είναι «τέχνη ακριβού κοστολογίου», ενώ χρειάζεται και πολύ χώρο για να απλωθεί και να δείξει, όχι μόνο έναν τοίχο, όπως η ζωγραφική. Θεωρητικά, πάντως, αναμένεται κάποτε να ξαναγνωρίσει άνθηση, αφού υπάρχουν αρκετές χιλιάδες πλουσιόσπιτα της τελευταίας εικοσαετίας που ακόμα δεν έχουν τα κατάλληλο γλυπτό δίπλα στην πισίνα και στον κήπο.
Το «Αυγού Εγκώμιον» είναι μια έκθεση που επιμελήθηκε η τεχνοκριτικός Μαρία Μαραγκού, η οποία έγραψε και το κείμενο του καταλόγου, όπου ουσιαστικά – και χαριτωμένα επίσης – αναλύονται οι εννοιολογικές προεκτάσεις του τίτλου. Από την πλευρά της γλυπτικής κερδίζουν τις εντυπώσεις το έργο της Βάλλυς Νομίδου, μια γυναικεία-φιγούρα στο πάτωμα, συμπτυγμένη σε μορφή αυτού, και της Μαριάννας Στραπατσάκη, με ένα αυτό από καθρέφτες που εμπεριέχει μια τηλεόραση, η οποία παίζει βίντεο με σχετικό θέμα. Μας άρεσαν, επίσης, η Μαριγώ Κάσση και η Λίνα Μπέμπη. Το θέμα είναι σε κάθε περίπτωση γοητευτικό και ως θεματικός άξονας εμπνέει.
Μαρία Μαραγκού
Μια έκθεση με θεματικό κέλυφος το αυγό, κοινή, κοινότατη τροφή αλλά και αρχή της ζωής, ασφαλώς δεν οργανώνεται για λόγους σοβαρής υποστήριξης των αρχών μιας φορμαλιστικής αντίληψης. Εξ’ αρχής ξεκαθαρίζουμε ότι δεν κομίζουμε νέα δεδομένα στην ωοειδή φόρμα. Τι κάνουμε? Όπως συμβαίνει με κάθε έκθεση που δεν εξαντλεί ιστορικά ένα θέμα, καλύπτουμε περιέργειες δικές μας, και δικές σας ελπίζουμε, πράγμα που δίνει σε όλους μας χαρά, τέτοια, σαν να παρασκευάζαμε μια καλή ομελέτα. Στην μετά Courbet εποχή, έχοντας υπερκαλυφτεί δηλαδή το θέμα της αρχής της ζωής και κυρίως, έχοντας πλήρως ελευθερωθεί από τον τρόπο και το είδος της γραφής των πραγμάτων, δίχως το παραμικρό [από μέρους μας] ενδιαφέρον για το αν τα τηγανητά αυγά κάποιου ιστορικού έργου έχουν παρασκευαστεί με λάδι ή με βούτυρο και με δεδομένο ότι, μια φωτογραφία τους σε λεύκωμα μαγειρικής , ξυπνά όσο τίποτα τη λαιμαργία μας, ξεκινάμε την δική μας εμπλοκή με το αυγό, σε χρόνους άγριους για την μοίρα του, όπως και εκείνη των οικόσιτων πτηνών με προορισμό μια σύντομη και μάλλον άχαρη ζωή . Στο θέμα μας, χωράνε πολλά, από τον τρόμο των καθημερινών ειδήσεων που για καλό δεν αναφέρονται στα αυγά και τα πουλερικά έως την δική μας ύπαρξή , ως κότες, ρόλο που αντέχουμε, ηθελημένα ή μη, με την βαθιά συνείδηση, ό,τι η κότα είναι ένα ευφυές, κατά τα άλλα, πτηνό προορισμένο να δίνει και ζωή και τροφή. Γι’ αυτό και του αξίζουν Εγκώμια, έπαινοι και θρήνοι.
Η λέξη εγκώμιον, όπως όλοι γνωρίζουμε, φτάνει από το αρχαίο παρελθόν της γλώσσας μας. Το επίθετο πάλι εγκώμιος, ορίζει το μέλος του βακχικού θεάτρου. Ο θεός Βάκχος αλλά και ο επίσημος χορός του είναι όλοι γένους αρσενικού. Οι ημίτρελλες που ακολουθούν ενίοτε τον ανδρικό χορό είναι γυναίκες. Μισό νοητό βήμα, στα βάθη των ενοχών και ιδού, μπροστά μας, εκείνες οι τρομερές μαινάδες που τελούν τα όργια του θεού της μέθης φτάνοντας στο έγκλημα.
Όπως βλέπετε, σε κάποιο μονοπάτι της ιστορίας των μύθων, οι Μαινάδες, η Μήδεια και η Εύα, μοιράζονται μερίδιο σε ατοπήματα κοινωνικά, αμαρτήματα και ακραίες συμπεριφορές. Να είναι αυτός ένας από τους λόγους που, σήμερα σε μη πατριαρχικές κοινωνίες, οι γυναίκες ταυτίζονται με τις κότες? Ο δικός μας θίασος, στην «Μέδουσα», διαθέτει μόνο γυναίκες που, δεν είναι ακριβώς βακχείες, αλλά αντέχουν πολλαπλούς ρόλους, αποδεκτούς, σεβαστούς, μοιραίους, απαξιωτικούς, πράγμα που καταλήγει, άκρως γοητευτικό. Από την αρχή της ζωής ή της τέχνης, έως την προτροπή να καθίσουμε όλοι στα αυγά μας, ακόμη και αν αυτά είναι φώλια, προστρέχουμε στους καλλιτέχνες με την προσδοκία πάντα ότι εκείνοι θα μας κάνουν το χρυσό αυγό. Η αρχή της τέχνης, μια διάθεση ρευστή, ικανή να γονιμοποιεί και να παράγει, ικανή να υπάρχει σιωπηλά ή μένει ανενεργή προστρέχοντας στο υπέρλαμπρο παρελθόν και το χαλαρό παρών της. Ήδη, μια τεράστια ελευθερία έχει διασφαλιστεί στους εντός του κοτόσπιτου της τέχνης του 21ου αιώνα η οποία, επιτρέπει βαθύτερες ελευθερίες από εκείνες που διασφάλισε η το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Και βέβαια, δεν αναφέρομαι σε φόρμες και υλικά-ποιος νοιάζεται- αλλά σε ότι μπορούμε να απευθυνόμαστε οπουδήποτε, δίχως την υποχρέωση να αιτιολογούμε την παρουσία μας, ως σύγχρονοι , διεθνείς ή περιφερειακοί. Κορίτσια, στην θέση μας. Τα εγκώμια, αρχίζουν. Ζητήματα μητρότητας, δέους και φόβου, εκφράζουν η Βάλλυ Νομίδου και η Γιούλα Χατζηαντωνίου. Η ωοειδής φόρμα του σώματος-εμβρύου στο γλυπτό της πρώτης και η αναφορά στο υδάτινο στοιχείο της μήτρας στην βιντεοεγκατάσταση με ήχο της δεύτερης, νοσταλγούν την αρχή της ζωής, πριν εμπλακεί με τον κόσμο. Το ίδιο ζήτημα, αντιμετωπίζει με τρόπο ανάλαφρο αλλά και κριτικό απέναντι στην μυθολογία του, στην σειρά φωτογραφιών από μια performance, η Λίνα Μπέμπη που δοκιμάζει την ισορροπία του σώματός της, πάνω σε ένα φώλι, ένα ψεύτικο αυγό, δηλαδή. Την γυναικεία υπόσταση, μέσα από κυριαρχία της εικόνας, αλλά και την ταύτιση της με τον ρόλο της κότας εξετάζει με χιούμορ η Μαριγώ Κάσση, κόβοντας ράβοντας, κεντώντας και φωτογραφίζοντας, ενώ η Βαρβάρα Μαυρακάκη δουλεύει με σκληρά υλικά τον φλοιό του αυγού σε μια βιτρίνα και η Ευγενία Αποστόλου, ανατρέπει το αυγό του φιδιού, παράγοντας λευκότητα από τον μαύρο περιβάλλον του σχεδίου στο χαρτί, προσεγγίζοντας την απόλυτη ελαφρότητα της ύλης. Κοντά στον επίκαιρο τρόμο, η βιντεογκατάσταση της Μαριάννας Στραπατσάκη και το πουπουλένιο επιτοίχιο της Βίβιεν Δημητρακοπούλου. Η Στραπατσάκη, φιλμάρει ένα πουλάκι που δεν θέλει να βγει από το αυγό αφού τρέμει και την γρίπη και τους ανθρώπους που έχουν βάναυσα σχέδια γι’ αυτό, αφού και η ίδια η γέννα του λαμβάνει χώρο σε ένα σκληρό περιβάλλον. Η Δημητρακοπούλου, πάλι, παίρνει εκείνα τα ωραία φτερά των οποίων η εισαγωγή έχει απαγορευτεί λόγω επικινδυνότητας, ταυτίζοντας την ομορφιά με το θάνατο. Τέλος, η Στέλλα Μιμίκου, η μόνη που δεν χρειάστηκε να δουλέψει καινούργιο έργο αφού ολόκληρη η δουλειά της αναφέρεται στο κοινόβιο των ορνίθων, από την παραγωγή της ζωής τους, έως την συσκευασία της κοτολιχουδιάς που μας κλίνει το μάτι στο ράφι του super market. Στην έκθεση «Αυγού Εγκώμια» μετέχει με ένα σφαγείο όπου το σώμα της κότας γίνεται ψηφίδα και όλες μαζί οι ψηφίδες, οργανώνουν το δοξαστικό της καλοπέρασής μας.
