«Μαύρο, Ώχρα, Κόκκινο, Κίτρινο, Πορτοκαλί Γαλάζιο, Άσπρο, Ροζ, Γκρι, Μπλε», Ζωγραφική , 22/01/1998– 21/02/1998

Την Πέμπτη 22 Ιανουαρίου στις 8 το βράδυ η Μαρία Δημητριάδη θα παρουσιάσει την τελευταία δουλειά της Ελένης Ζούνη με τίτλο «Μαύρο, Ώχρα, Κόκκινο, Κίτρινο, Πορτοκαλί ,Γαλάζιο, Άσπρο, Ροζ, Γκρι, Μπλέ¨».

Είναι η τρίτη ατομική έκθεση της Ελένης Ζούνη στην Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης. Στην τωρινή της δουλειά πολύχρωμοι συνδυασμοί γραμμών κυλούν πάνω στην ξύλινη επιφάνεια και δημιουργούν αντιθετικές εικόνες, οι οποίες ταυτόχρονα είναι τμήματα του ίδιου χώρου. Είναι μια πρόσκληση σε ταξίδι, όπου τα όρια αρχής και τέλους φαίνεται να μην υπάρχουν.

Διάρκεια έκθεσης: 22 Ιανουαρίου – 21 Φεβρουαρίου 1998

Άποψη της έκθεσης

1/6

Χωρίς τίτλο, 1997, ακρυλικά σε ξύλο, 160 x 160 εκ

2/6

Χωρίς τίτλο, 1997, ακρυλικά σε ξύλο, 160 x 160 εκ

3/6

Χωρίς τίτλο, 1997, ακρυλικά σε ξύλο, 160 x 160 εκ

4/6

Χωρίς τίτλο, 1998, ακρυλικά σε ξύλο, 260 x 260 εκ

5/6

Χωρίς τίτλο, 1998, ακρυλικά σε ξύλο, 180 x 225 εκ

6/6

ΕΨΙΛΟΝ
8 Φεβρουαρίου 1998

Μιχάλης Πεκρίδης

ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΧΡΩΜΑΤΩΝ

Από την Ελένη Ζούνη, στην αίθουσα τέχνης Μέδουσα, στο 7 της Ξενοκράτους, ως τις 21 Φεβρουαρίου, ξεκινά το έγχρωμο ταξίδι, στο οποίο αφετηρία και προορισμός δεν έχουν απολύτως καμία σημασία. Αρκεί να έχεις εφοδιαστεί με το εισιτήριο για να το απολαύσεις. Αρκεί ν’ αφεθείς ελεύθερος και το ουράνιο τόξο θα σου αποδείξει τη δράση του. Η εμπειρία είναι που αξίζει τον κόπο. Είναι βέβαιο πως στο «παιχνίδι» των χρωμάτων της, όρια αρχής και τέλους δεν υπάρχουν. Τίτλος της έκθεσής της, μια σειρά από λέξεις-χρώματα που στην ουσία δεν περιγράφουν τα χρώματα αλλά το πέρασμα μέσα απ’ το φως, μέσα απ’ το άπειρο.
Η ζωγραφική του χρωματικού της πεδίου (colour field painting), ένας όρος που αναφέρεται στους κατά κανόνα μονοχρωματικούς πίνακες ορισμένων αμερικανών αφηρημένων εξπρεσιονιστών της δεκαετίας του ’50. απελευθερώνεται στα έργα της και πολλαπλασιάζεται στη διαλεκτική ατμόσφαιρα της πολυχρωμίας. Η Ελένη Ζούνη, με την εντελώς προσωπική της γραφή, πάνω στις δυσδιάστατες επιφάνειες των ξύλινων τελάρων της, ζωγραφισμένες με μελάνια, παστέλ και μολύβια, βάζει σε πλήρη εφαρμογή τα ανεξάντλητα ερωτήματα: «Τι είναι ζωγραφική; Ποιο χώρο ζωγραφίζουμε; Ποιο χώρο αναπαριστούμε; Ποια πραγματικότητα φωτο-γραφίζεται;». Οι απαντήσεις συνοψίζονται στη ρήση του Verkaube: «Η τέχνη, φίλοι μου, είναι να είσαι απόλυτα ο εαυτός σου». Και τα χρώματα, τα κομμάτια του. Η Ελένη Ζούνη δίνει τις «φωτεινές» της εξηγήσεις:
ΜΑΥΡΟ: απουσία φωτός και χρώματος, στέρεη βάση ή οργανική δύναμη, μια βαθιά αναπαυτική γαλήνη.
ΩΧΡΑ: η εισχώρηση του φωτός στο μαύρο.
ΚΟΚΚΙΝΟ: φλόγα. Μια μεγάλη ανάφλεξη που πυρπολεί τα πάντα γύρω της, επιθετική ορμή, κίνηση προς όλες τις κατευθύνσεις, αγριότητα, δυναμική επίδραση στο χώρο.
ΚΙΤΡΙΝΟ: εναλλαγή του άσπρου, φωτεινότητα. Αντανακλά ακτίνες πορτοκαλί και πράσινες. Επιθετικό, προδοτικό.
ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ: τροποποιημένο κίτρινο, πλησιάζει το κόκκινο και γίνεται μαζί του πηγή φωτιάς. Παλμός-θερμότητα.
ΓΑΛΑΖΙΟ: τ’ουρανού. Ατμόσφαιρα, φιλόξενος χώρος, αρχή του ταξιδιού.
ΑΣΠΡΟ: η απόλυτη αλήθεια, το κενό, αναγέννηση. Το φως. Το λευκό ως υπαινιγμός ευτυχίας και ευθυμίας.

ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ , ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1998

Βιβή Βασιλοπούλου

Η ΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ

Μαύρο, ώχρα, κόκκινο, κίτρινο, πορτοκαλί, γαλάζιο, άσπρο, καφέ, ροζ, γκρι, μπλε…
…. επιγράφει η Έφη Στρούζα το κείμενό της στον κατάλογο της έκθεσης της Ελένης Ζούνη στην γκαλερί «Μέδουσα» (μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου) και αφήνει ανοικτό … το θέμα και για άλλα χρώματα, όσα χωράνε στην ίριδα ή τη φαντασία μας, όσα δηλώνει ή υπαινίσσεται η χρωματική γκάμα που έχει επιλέξει η ίδια η ζωγράφος.
Η Ελένη Ζούνη παρουσιάζει μια σειρά από πίνακες που συνθέτει μια μικρή ζωγραφική ανθολογία της ποίησης του φωτός. Μία ενότητα δουλειάς όπου απεικονίζεται ζωγραφικά το συνεχές πέρασμα από το επίπεδο της αντίληψης μιας οικείας «πραγματικότητας στην οπτική εμπειρία της μετάλλαξής της μέσα από τη διάχυση του φωτός».
Η αναφορά στο χρώμα αποτελούσε ανέκαθεν στην φιλοσοφία ένα παράδειγμα για τη σχετικότητα της ανθρώπινης γνώσης. Πώς μπορεί να υπάρχει αντικειμενική γνώση της πραγματικότητας αν ο καθένας αντιλαμβάνεται αλλιώς το ίδιο χρώμα ή επηρεάζεται από διαφορετικές συνθήκες.
“Ποιο είναι το πραγματικό χρώμα των βουνών, όταν φαίνονται καφέ και πράσινα από κοντά ή μαβιά στον ορίζοντα;”, αναρωτήθηκε σε άρθρο της πριν από δύο χρόνια η Φωτεινή Ζήκα, καθηγήτρια της Φιλοσοφίας, υπογραμμίζοντας τη σχέση φιλοσοφίας και όρασης και «προλογίζοντας» τότε τις δύο διαλέξεις που θα έδινε ο Λάρι Χάρντιν, με τίτλο «Βασικοί χρωματικοί όροι και κατηγορίες».
«Τι εγγυήσεις έχω ότι κάτι που εγώ βλέπω κόκκινο το βλέπεις κι εσύ το ίδιο;», θα ρωτούσε ίσως ένας «σκεπτόμενος» ή ένας φιλόσοφος.
«Ποτέ, ποτέ σας δεν θα μάθετε το τι υποφέραμε με το μαγνήτη αυτό της κάθε συμφοράς στα μάτια», θα απαντούσαν οι καλλιτέχνες, υπερθεματίζοντας στη «Διακεκαυμένη » με το Σταύρο Βαβούρη.
Και ενώ «το χρώμα για του φιλοσόφους» θα είναι πάντα ένα ανοιχτό ερώτημα, οι καλλιτέχνες θα δίνουν τις δικές τους απαντήσεις, έστω και για να της συμπληρώνουν διαρκώς.
Και ενώ οι πρώτοι «απο-υφαίνουν το ουράνιο τόξο», οι ζωγράφοι θα επιμένουν να υφαίνουν το δικό τους χρωματικό ιστό που απορροφά το σχέδιο, τiς σκέψης τους και τη δική τους καλλιτεχνική χρωματική φιλοσοφία.
Στη δουλειά της Ελένης Ζούνη και την πρόοδό της είναι εμφανής αυτή η προσπάθεια να «χαραχτούν» τα χρώματα και τα αποτυπώματα των ιχνών τους στα νερά του ξύλου, στους δακτύλιους του δένδρου, στην χρονολόγηση του κορμού της ιστορίας τους.
«Γαλήνη, ησυχία, σιωπή», είναι γραμμένο στο πεδίο ενός έργου της. Με αυτή τη σιωπή ή τη σβησμένη γραμμή, η Ελένη Ζούνη έχει κάτι να μας πει.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Ιανουάριος 1998

Μαρία Μαραγκού

Λέξεις βασισμένες στο μαύρο

Το χρώμα και δη το μαύρο και οι διαβαθμίσεις του, είναι το αίτημα της Ελένης Ζούνη που εκθέτει την τελευταία δουλειά της στην γκαλερί «Μέδουσα». Το χρώμα και ο χώρος. Οι δυνατότητες των περασμάτων από τον έναν τόνο στον άλλο και των χώρων, μέσα στο ίδιο το τελάρο, από το κενό στο πλήρες και το μεσοδιάστημα. Το κατώφλι, δηλαδή.
Ο κόσμος της Ζούνη κτίζεται με γνωστά παλιά υλικά, το ξύλο δηλαδή, που έχει γραμμένη την ιστορία του με ρόζους και κυματισμούς και το χρώμα. Ο κλειστός χώρος, είναι σκοτεινός, το πέρασμα σε ένα άλλο επίπεδο με άνοιγμα τον ξανοίγει.
Τι βλέπει ο θεατής; Την καταγραφή ενός ημερολογίου, όπου οι λέξεις έχουν αντικατασταθεί από σχήματα, εξόδους και φυλακές και όπου όλα παίζονται σε λεπτές ισορροπίες για να μείνουν διακοσμητικά αλλά και να υπερασπιστούν τον λόγο για τον οποίο έγιναν. Τον έρωτα του χρώματος δηλαδή.

ΚΑΦΕ: ανάμειξη του κόκκινου, του μπλε και του κίτρινου, δεν ξέρει ακριβώς πώς να συμπεριφερθεί, μπορεί να δώσει μορφή, πλάθεται, μετατρέπεται. Επηρεάζεται από τις δυνάμεις που περιέχει.
ΡΟΖ: λίγο μετά τον οργασμό. Το λευκό εισχωρεί στο κόκκινο, το κόκκινο ησυχάζει και μεταβάλλεται.
ΓΚΡΙ: όταν το μαύρο χάνει τη δύναμή του. Ο χώρος ανοίγεται, δεκτικός, υγρός. Η σκέψη σταματάει.
ΜΠΛΕ: ηρεμία, σιωπηλότητα, η αλήθεια που μπορεί να αποκαλυφθεί. Η ανοιχτή σταθερότητα του μπλε.

Κείμενο καταλόγου
Έφη Στρούζα

Μαύρο, ώχρα, κόκκινο, πορτοκαλί, γαλάζιο, άσπρο, καφέ, ροζ, γκρι, μπλε... Μια σειρά από λέξεις που, στην ουσία, δεν περιγράφουν χρώματα, αλλά το πέρασμα μέσα από το φως. Τονικές διαβαθμίσεις του μαύρου-άσπρου, διάλυση του “καθαρού” χρώματος. Πανδαισία χρωματικών γραφών. Λιτά , γεωμετρικά σχήματα φαίνονται να αιωρούνται μέσα στο φως, να γεννούνται μέσα από τη μονοχρωμία, ή να πολλαπλασιάζονται στη διαλεκτική ατμόσφαιρα της πολυχρωμίας.
Η Ελένη Ζούνη παρουσιάζει μια σειρά από πίνακες, που συνθέτει μια μικρή ζωγραφική ανθολογία της ποίησης του φωτός. Μια ενότητα δουλειάς, όπου ζωγραφίζεται το συνεχές πέρασμα από το επίπεδο της αντίληψης μιας “οικείας” πραγματικότητας στην οπτική εμπειρία της μετάλλαξής της μέσα από τη διάχυση του φωτός. Οι δυσδιάστατες επιφάνειες των ξύλινων τελάρων της, ζωγραφισμένες με μελάνια, παστέλ και μολύβια, συνεχίζουν όλο και με οξύτερη γλώσσα να θέτουν το ανεξάντλητο ερώτημα: τι είναι ζωγραφική; Ποιόν χώρο ζωγραφίζουμε; Ποιόν χώρο αναπαριστούμε; Ποια πραγματικότητα φωτο-γραφίζεται με τη γραφή πάνω στο υλικό υπόβαθρο μιας επιφάνειας;
Αν το πέρασμα από τη μια χιλιετία στην άλλη φωτογραφίζεται, σήμερα, με την απώλεια των καθαρών περιγραμμάτων που ορίζουν κάθε τομέα γνώσης, ζωής και συμπεριφοράς, η τέχνη της ζωγραφικής αναπαράστασης φαίνεται, στο έργο της Ελένης Ζούνη, να μην έχει άλλο έρεισμα παρά την περι-γραφή της αναζήτησης της νέας γραφής σ’ ένα χώρο εσωτερικό, σ’ έναν κόσμο πρωτογενή, όπου από κτίσης κόσμου, η διαδικασία της μεταλλαγής εσήμανε και εξακολουθεί να σηματοδοτεί τη συνεχή γέννηση μιας νέας ζωής. Σε αυτόν τον τόπο της αρχικής νοητικής σύλληψης της γραφής, που χαράζει πάνω στη γη τη γέννηση του κόσμου, συνεχίζει να κινείται η Ελένη Ζούνη, μ’έναν αυθεντικό εικαστικό λόγο, με μια ολόδική της ποιητική γραφή.
«Η τέχνη, φίλοι μου, είναι να είσαι απόλυτα ο εαυτός σου» είχε ειπωθεί από τον Verlaine, από έναν από τους πατέρες του πνεύματος της μοντέρνας εποχής, πριν από περίπου έναν αιώνα, σ’ έναν άλλο χρονικό πέρασμα ανατρεπτικών αλλαγών και μεταλλαγών.
Στην αναζήτηση του “εαυτού”, ο δρόμος, σήμερα , δεν φωτίζεται από ένα και μόνο φως. Η Ελένη Ζούνη φαίνεται να το γνωρίζει σε βάθος και με απόλυτη φυσικότητα ανοίγει τους ασκούς των χρωμάτων, που χύνονται μέσα από την ίδια την ψυχή της. Σ’ ένα ενιαίο πεδίο, πάνω σε μια επιφάνεια, συγκεντρώνονται, αλληλοσυμπληρώνονται ή αλληλοεξοντώνονται όλα τα φωτεινά χρώματα της σύγχρονης υλικής πραγματικότητας με όλες τις τονικές διαβαθμίσεις, που υπαγορεύει η ψυχή του εαυτού.
Μαύρο, ώχρα, κόκκινο, πορτοκαλί, γαλάζιο, άσπρο, καφέ, ροζ, γκρι, μπλε...