Takis @ Palais De Tokyo – Παρίσι- 18/02/2015 – 17/05/2015

Το Palais de Tokyo συνεχίζει την εξερεύνηση του στα διάκενα μεταξύ των κόσμων της τέχνης και της επιστήμης κάνοντας ένα αφιέρωμα στο μεγάλο αυτό καλλιτέχνη και εφευρέτη, τον γλύπτη Takis, ο οποίος θα είναι 90 χρονών το 2015.
Αυτός που ήταν ο πρώτος που “έστειλε έναν άνθρωπο στο διάστημα “, έξι μήνες πριν από τον Γιούρι Γκαγκάριν κατά τη διάρκεια μιας διάσημης παράστασης, και πραγματοποίησε το 1988 μια μνημειώδη λίμνη από φωτεινά σινιάλα στην πλατεία της Defence, την οποία χιλιάδες άνθρωποι αντικρίζουν καθημερινά χωρίς πιθανώς να γνωρίζουν τον δημιουργό, ο οποίος είναι μια σημαντική φιγούρα στην τέχνη μεταπολεμικά.

Γεννημένος στην Αθήνα, κι εγκατεστημένος στο Παρίσι τη δεκαετία του 1950,ο Τάκης επέλεξε να διερευνήσει στο έργο του την ενέργεια των μαγνητικών πεδίων. Κοντά στους σύγχρονους του, του Νέου Ρεαλισμού, ένωσε κατά τη γλυπτική του προσέγγιση την κίνηση, το φως, την μουσική, σε συνδυασμό με τη χρήση μαγνητών.
Με την σκηνοθεσία των μαγνητικών δυνάμεων στο “Αφιέρωμα στον Κάφκα” και τα μεγάλα χάλκινα γλυπτά ερωτικού χαρακτήρα, η έκθεση συγκεντρώνει πενήντα θεαματικά έργα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μονογραφία για το έργο του Τάκη μετά από εκείνη στο Jeu de Paume το 1993.
Ακούραστος πειραματιστής, “ενστικτώδης επιστήμονας”, ο Τάκης δεν σταμάτησε να προσπαθεί να συλλάβει την κοσμική ενέργεια παντρεύοντας την τέχνη και την επιστήμη.
Όντας σύγχρονος πλαστικός της πρωτοπορίας, το έργο του έχει στερεωθεί σε μια γλυπτική παράδοση, που κυμαίνεται από την αρχαϊκή ελληνική γλυπτική και τον Giacometti μέχρι αντικείμενα των απορριμμάτων της τεχνολογίας.
Γοητευμένος από την «επιστημονική μαγεία”, αρχικά με εφευρέσεις (του έχει κατατεθεί ακόμη και βιομηχανικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας) ,ο Τάκης είναι επίσης ένας φιλόσοφος της επιστήμης διαποτισμένος τακτικά από τους μεγάλους προγόνους της φιλοσοφίας των προσωκρατικών, της ιατρικής του Ιπποκράτη μέχρι και την αρχαία Αίγυπτο.
Η πρόκληση που είχε για την βαρύτητα βρίσκει το αποκορύφωμά της όταν παρουσιάζει τον δικό του “άνθρωπο στο διάστημα” (Το απίθανο, Ο άνθρωπος στο Διάστημα, το 1960), διακηρύσσοντας ο ποιητής Sinclair Beiles ότι «Είμαι ένα γλυπτό», καθώς αιωρούνταν στο κενό κρατημένος από μαγνήτες. Η εισαγωγή του φωτός και εκείνη του ηλεκτρομαγνήτη, η οποία προσθέτει στις συσκευές μία συνεχή δόνηση ή αιφνίδιες και τυχαίες μετακινήσεις, έρχονται να ολοκληρώσουν αυτή την πρώτη εποχή των οπτικών του πειραμάτων.
Ο Τάκης στη συνέχεια συνεργάζεται στο πλευρό των μεγαλύτερων επιστημόνων κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο MIT ( Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης).

ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΙ ΤΟΙΧΟΙ, Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

Οι δημιουργίες του Τάκη βασίζονται στην παρουσία των μαγνητικών πεδίων μέσα στο σύμπαν. Αυτή η γοητεία για το αόρατο και το ενδιαφέρον του για τα κύματα που διαδίδουν την ενέργεια, μεταφέρουν ήχους ή μηνύματα χωρίς να είμαστε σε θέση να τα αντιληφθούμε, οικοδομούν την οπτική και πνευματική πρόθεση του καλλιτέχνη.
Η τέταρτη διάσταση είναι για τον Τάκη, λοιπόν, αυτή η μαγνητική ενέργεια και η μετάδοση που αλληλεπιδρά επί των στοιχείων: μια κρυφή ενέργεια πίσω από τον τοίχο, αλλά που δρα μέσω αυτού. Όπως το έγραψε ο Τάκης «Οι μαγνήτες δεν είναι υποδοχείς, αλλά πομποί. Όπως επίσης και το ραντάρ, ένας μαγνήτη, μόνο με την δύναμη του, εντοπίζει μεταλλικά αντικείμενα μπροστά του.»
Καλούμενος ο επισκέπτης να περπατήσει παράλληλα με τον μαγνητικό τοίχο κρατώντας στα χέρια του μια πυξίδα, διαπιστώνει ότι, αντιμέτωπος με τις μαγνητικές δυνάμεις, οι βελόνες του οργάνου τρελαίνονται για “να χάσει το βορρά” κυριολεκτικά.
Πέρα από την οπτική εμπειρία, ο Τάκης απευθύνεται τώρα σε φυσικά στοιχεία που επηρεάζουν το σύστημα του σύμπαντος. Το μαγνητικό πεδίο της Γης είναι ένα είδος τεράστιου μαγνήτη που περικυκλώνει τον κόσμο. Είναι αυτό που επιτρέπει στην πυξίδα, σ’ αυτό το εργαλείο περιήγησης, να συνδέεται με το μαγνητικό πόλο, και να δείχνει τον Βόρειο Πόλο. Η ελικοειδής γραμμή, κολλημένη στον τοίχο, γράφει συμβολικά μια πορεία όπως σ’ ένα χάρτη της γεωγραφίας.
Παράλληλα, σε κάθετα χρωματιστά πάνελ, ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί την ίδια αρχή, αλλά πολλαπλασιάζει τα μεταλλικά μαγνητισμένα σύρματα με εξίσου πολλά γραφικά ίχνη τοποθετημένα στην επιφάνεια………(Aπόσπασμα από το κείμενο του Alfred Pacquement)