“‘Αγνωστα έργα”- Ζωγραφική, 23/11/2006 – 13/01/2007

Την Πέμπτη 23 Νοεμβρίου στις 8 το βράδυ, η Μαρία Δημητριάδη θα παρουσιάσει στη Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης, ως αφιέρωμα στο ζωγράφο Μάριο Πράσινο, μια έκθεση έργων τα οποία έχουν σπάνια εκτεθεί στην Ελλάδα: σχέδια, τέμπερες και λάδια σε χαρτί, από το 1938 ως το 1958.

Την πρώτη περίοδο, επηρεασμένη από την παραστατική τέχνη και αφιερωμένη σε πορτρέτα και νεκρές φύσεις, διαδέχεται μια δουλειά πάνω στο τοπίο και τα δέντρα, που θα αποτελέσουν έκτοτε τα κεντρικά θέματα στο έργο του ζωγράφου.
Μια σημαντική έγχρωμη μονογραφία αφιερωμένη στον Μάριο Πράσινο από τις Εκδόσεις Actes Sud παρουσιάζεται επίσης κατά τη διάρκεια της έκθεσης. Εξετάζει το σύνολο του έργου του καλλιτέχνη, ζωγραφική και σχέδιο, και προσφέρει κείμενα που φωτίζουν πολλές πλευρές του.

Ο Μάριος Πράσινος γεννήθηκε το 1916 στην Κωνσταντινούπολη σε μια ελληνοϊταλική οικογένεια που είχε εγκατασταθεί από καιρό στην Τουρκία. Το 1920 γεννιέται η αδελφή του Ζιζέλ. Το 1922 η οικογένεια εγκαταλείπει το καθεστώς του Ατατούρκ και αυτοεξορίζεται στη Γαλλία.
Ο Μάριος πραγματοποιεί τις δευτεροβάθμιες σπουδές του στο Λύκειο Κοντορσέ στο Παρίσι, και στη συνέχεια σπουδάζει στη Σχολή Ανατολικών Γλωσσών (1932) και στη Σορβόννη (1934). Ο πατέρας τής Ζιζέλ και του Μάριου, Λύσανδρος, ήταν στην Κωνσταντινούπολη καθηγητής γαλλικής λογοτεχνίας και αρχισυντάκτης του περιοδικού “Λόγος”. Ήταν πάντοτε ενημερωμένος σχετικά με τα καλλιτεχνικά κινήματα της Ευρώπης και έτσι, όταν ήρθε η ώρα, ενθάρρυνε τα δυο παιδιά του στις ζωγραφικές και συγγραφικές τους δραστηριότητες, οι οποίες ξεκινούν το 1934. Μέσω του εκδότη Ανρί Παριζό, ο Μάριος και η Ζιζέλ Πράσινος συχνάζουν στους κύκλους των σουρεαλιστών ζωγράφων και λογοτεχνών.
Το 1938, ο Μάριος πραγματοποιεί την πρώτη του ατομική έκθεση στη Γκαλερί Billiet-Vorms. Το 1935, η Ζιζέλ δημοσιεύει την πρώτη της ποιητική συλλογή “La sauterelle arthritique” στις εκδόσεις Guy Lévis Mano. Το 1940, επιστρέφοντας από τον πόλεμο όπου είχε καταταγεί εθελοντής, ο Μάριος απομακρύνεται από το σουρεαλισμό και εγκαινιάζει μια περίοδο παραστατικής τέχνης. Το 1942, αρχίζει μια μακρά συνεργασία ως εικονογράφος στις εκδόσεις Gallimard. Η δραστηριότητά του αυτή, ως εικονογράφου, είχε ξεκινήσει το 1935 για τις εκδόσεις GLM και επρόκειτο να διαρκέσει ολόκληρη τη ζωή του. Θα εικονογραφήσει, μεταξύ άλλων, έργα των Λιούις Κάρολ, Αλμπέρ Καμύ, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Ζαν-Πωλ Σαρτρ, Γκιγιώμ Απολιναίρ, Αρτύρ Ρεμπώ, Ρεϋμόν Κενώ.

Από τα εφηβικά του ακόμα χρόνια, ο Μάριος Πράσινος γράφει κείμενα φανταστικά, πολύ κοντινά στο σουρεαλισμό. Ποτέ δεν θα πάψει να γράφει, σχετικά με τη λογοτεχνία, το σχέδιο, την ταπισερί, τη φωτογραφία, κλπ.
Το 1970, γράφει “Les Prétextats”, χρονικό της επεξεργασίας της σειράς των ομωνύμων έργων. Το 1976, ξεκινά τη σύνταξη του δεύτερου βιβλίου του, “La Colline tatouée”, που δημοσιεύεται το 1983 στις εκδόσεις Grasset.
Θέατρο: Το 1946, εκτελεί την πρώτη του σκηνογραφία για τον Ζαν Βιλάρ και το Πρώτο Φεστιβάλ της Αβινιόν. Θα ακολουθήσουν πολυάριθμες σκηνογραφίες, για τον Ζαν Βιλάρ και το Εθνικό Δημοτικό Θέατρο , τη Σκάλα του Μιλάνου, το Εθνικό Θέατρο Μασσαλίας, την Όπερα της Αβινιόν.
Το 1948, πρώτη έκθεση στη Galerie de France, στο Παρίσι, όπου θα εκθέτει τακτικά ως το 1976.
Το 1951, ο Μάριος Πράσινος αγοράζει ένα σπίτι στην Eygalières της Προβηγκίας. Εκεί ξεκινά μια καθημερινή δουλειά, να σχεδιάζει τις Alpilles, λοφοσειρά που εκτείνεται στα νότια του σπιτιού του, και φιλοτεχνεί τις πρώτες του ταπισερί. Θα δημιουργήσει πάνω από 150.
Το 1956, ο Μάριος Πράσινος πραγματοποιεί την πρώτη του έκθεση ταπισερί στη Γκαλερί La Demeure, όπου θα εκθέτει τακτικά ως το 1975.
Το 1958, πρώτη διαμονή στην Ελλάδα. Μετά από μια κρουαζιέρα στα νησιά του Αιγαίου με τον Αλμπέρ Καμύ και τον Μισέλ Γκαλιμάρ, νοικιάζει για μερικούς μήνες ένα σπίτι στις Σπέτσες, όπου η διαμονή του θα αποδειχθεί καθοριστική για τη μελλοντική του δουλειά. Εκείνη τη χρονιά αρχίζει τη σειρά του με τα κυπαρίσσια των Σπετσών, της οποίας την κατάληξη θα αποτελέσει ο πίνακας “Μελτέμι”, το 1959.

Πορτρέτα: Από το 1962 και μετά, συνεχίζει τη δουλειά πάνω στην προσωπογραφία, την οποία είχε ξεκινήσει στη δεκαετία του ’40. Αυτή τη φορά, πρόκειται για το σκαρίφημα του πορτρέτου της τραγουδίστριας Μπέσι Σμιθ. Στη συνέχεια καταπιάνεται με τις προσωπογραφίες της οικογενείας του. Για να ξεκινήσει, διαλέγει τον παππού του, Prétextat. Από το 1972 ως το 1974, το θέμα των Prétextats εμφανίζει ποικίλες εκδοχές: τους Proprotextats, όπου η εικόνα του παππού αναμειγνύεται με την εικόνα του Propro, του σκύλου του ζωγράφου, και τους Pèretextats, μείγμα της προσωπογραφίας του πατέρα του, μιας μάσκας Μπαουλέ και της εικόνας της Σινδόνης του Τορίνου. Η σειρά με τη Σινδόνη ολοκληρώνεται το 1974 και 75. Τα σχέδια αυτά, σε μεγάλο σχήμα, με σινική μελάνη, σκιαγραφούν το πορτρέτο του πατέρα του, Λύσανδρου.
Γλυπτική: Ο Μάριος Πράσινος φιλοτεχνεί ήδη από το 1932 τα πρώτα του γλυπτά, που εμπνεύστηκε ελεύθερα από τα αφρικανικά αντικείμενα τα οποία μπορούσε να δει κανείς την εποχή εκείνη στο Μουσείο του Ανθρώπου στο Παρίσι, ή στη Γκαλερί του Πιερ Βεριτέ.
Στις αρχές του 1970, ενώ τον απασχολεί πάντοτε η απεικόνιση της οικογενείας του, αρχίζει να φιλοτεχνεί γλυπτά από πηλό, εκ των οποίων ορισμένα θα χυθούν σε μπρούντζο. Πρόκειται κυρίως για ομάδες ατόμων, για φαιδρές μορφές που συνουσιάζονται.
Τα τουρκικά τοπία: Τα τουρκικά τοπία δημιουργούνται μεταξύ 1970 και 1981. “Είναι μια ανάμνηση των παιδικών χρόνων. Η εξοχή γύρω από την Κωνσταντινούπολη είναι σχετικά επίπεδη και διάσπαρτη με μεμονωμένες συστάδες δέντρων. Θέλησα να αναπαραστήσω την εικόνα αυτή του ορίζοντα που τέμνεται από ένα δέντρο το οποίο αναδεικνύεται κόντρα στο φως.” (Απόσπασμα από μια συνέντευξη στον Ζ.- Λ. Φεριέ το 1972.)
Το 1976, πρώτη έκθεση των τουρκικών τοπίων στη Galerie de France, έπειτα, το 1980, στη Galerie Nationale du Grand Palais. Από το 1980 και ως το θάνατό του, ο Μάριος Πράσινος αφιερώνει τη δουλειά του στη σειρά με τα δέντρα, ζωγραφική με λάδι σε χαρτί, των οποίων την κατάληξη θα αποτελέσουν οι πίνακες του Μαρτυρίου. Κοσμούν το Παρεκκλήσιο Notre Dame de Pitié, στο Saint Rémy της Προβηγκίας, και αποτελούν τμήμα της δωρεάς των 108 έργων του Μάριου Πράσινου προς το γαλλικό Κράτος το 1985, χρονιά του θανάτου του.
Πολυάριθμες εκθέσεις στη Γαλλία και σε άλλες χώρες.

Κύριες εκθέσεις στην Ελλάδα:
1966, Γκαλερί Μέρλιν, Αθήνα, ζωγραφική και γκραβούρες.
1973, Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, ζωγραφική και σχέδια.
1978, Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, υδατόχρωμα.
1984, Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης, Αθήνα, ζωγραφική και σχέδια. Η εν λόγω Αίθουσα Τέχνης εκπροσωπεί έκτοτε τον Μάριο Πράσινο.
1984, Παλάτι των Μεγάλων Μαγίστρων της Ρόδου, πίνακες, σχέδια, ταπισερί. Η έκθεση αυτή παρουσιάστηκε την ίδια χρονιά στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών καθώς και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης.
1991, Γκαλερί Τιτάνιουμ, Αθήνα, ζωγραφική σε χαρτί, υδατόχρωμα, ταπισερί.
Πρόσφατες δημοσιεύσεις: Αλληλογραφία του Ανρί Παριζό με τον Μάριο και τη Ζιζέλ Πράσινου, εκδόσεις J. Losfeld-Gallimard, Παρίσι, 2003.
Desmos (Δεσμός) Νο 21, εκδόσεις Desmos, Παρίσι, 2005.
Μονογραφία για τον Μάριο Πράσινο, εκδόσεις Actes Sud, Αρλ, 2005.

Διάρκεια: 23 Νοεμβρίου 2006 – 13 Ιανουαρίου 2007

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

16 Νοεμβρίου 2006

Κώστας Μοσχονάς

Με άγνωστα έργα του Μάριου Πράσινου

«Η ζωγραφική είναι η γραφή μου. Γράφω όταν ζωγραφίζω», έλεγε ο ελληνικής καταγωγής εικαστικός Μάριος Πράσινος (1916 – 1985) που έδρασε στη Γαλλία, κερδίζοντας τη διεθνή αναγνώριση. Ανήκε στη «Σχολή του Παρισιού», γοητεύτηκε από το κίνημα του υπερρεαλισμού, συμπορεύτηκε με τον Μπρετόν, τον Ελιάρ, τον Νταλί, τον Καμί, πριν απορροφηθεί από την ελευθερία και τη δύναμη τη λεγόμενης «Άμορφης Τέχνης».
Όσοι δεν κατάφεραν, μέχρι σήμερα, να δουν τη δουλειά του Μάριου Πράσινου έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν μέσα από άγνωστα έργα του πρωτοπόρου εικαστικού, στην έκθεση που εγκαινιάζεται την Πέμπτη, 23 Νοεμβρίου στην γκαλερί της Μαρίας Δημητριάδη, «Μέδουσα»: σχέδια, τέμπερες και λάδια σε χαρτί, από το 1938 ώς το 1958. Με εφανή τη μετατόπιση του ενδιαφέροντός του από τα πορτρέτα και τις νεκρές φύσεις στο τοπίο και τα δέντρα, που θα αποτελέσουν από τότε τα κεντρικά θέματα της ζωγραφικής του.
Κατά τη διάρκεια της έκθεσης θα παρουσιαστεί επίσης μια σημαντική έγχρωμη μονογραφία αφιερωμένη στον εικαστικό από τις εκδόσεις «Actes Sud», η οποία φωτίζει την πολύπλευρη καλλιτεχνική του δραστηριότητα.. Υπήρξε ζωγράφος, χαράκτης, γλύπτης, σκηνογράφος, σχεδιαστής ταπισερί και συγγραφέας.
Ορισμένοι σταθμοί στην πορεία του είναι η σκηνογραφία που έκανε για τον Ζαν Βιλάρ, στο πρώτο Φεστιβάλ της Αβινιόν το 1946, καθώς και η πρώτη διαμονή του στην Ελλάδα το 1958. Ύστερα από μια κρουαζιέρα στα νησιά του Αιγαίου με τον Αλμπέρ Καμί και τον Μισέλ Γκαλιμάρ νοίκιασε για μερικούς μήνες ένα σπίτι στις Σπέτσες, όπου η διαμονή του αποδείχτηκε καθοριστική. Εκείνη τη χρονιά ξεκίνησε τη σειρά με τα κυπαρίσσια των Σπετσών, της οποίας κατάληξη θα αποτελέσει ο πίνακας «Μελτέμι», το 1959. Στα χρόνια του ’60 θα ζωηρέψει το ενδιαφέρον του για την προσωπογραφία, ενώ τις επόμενες δεκαετίες θα ασχοληθεί με τα τουρκικά τοπία, τη γλυπτική, ενώ από το 1980 μέχρι το θάνατό του θα επικεντρωθεί στη σειρά με τα δέντρα, για να καταλήξει στους πίνακες του Μαρτυρίου. Έργα του κοσμούν το Παρεκκλήσι Notre Dame de Pitie στο Saint Remy της Προβηγκίας και αποτελούν τμήμα δωρεάς των 108 έργων του Μάριου Πράσινου προς το γαλλικό κράτος το 1985, χρονιά του θανάτου του.

ΕΣΤΙΑ

27 Νοεμβρίου 2006

Κρίστα Κωνσταντινίδη

Με ενθουσιασμό υποδεχτήκαμε την έκθεση – αφιέρωμα της «Μέδουσας» στον Μάριο Πράσινο (1916-1985) αφού – αν θυμάμαι καλά η τελευταία του ατομική στην Αθήνα ήταν το 1984, λίγο πριν το θάνατό του. Και, πολύ αργότερα, η εξαιρετική αυτή συνεύρεσή του με το Φιλόλαο στην Άνδρο, το 2001.

Μεγάλος και πολύπλευρος καλλιτέχνης ο Πράσινος σφράγισε το έργο του με όλες τις αισθητικές και ιδεολογικές ζυμώσεις κατά την παραμονή του στο Παρίσι των ανακατατάξεων: σουρεαλισμού της Art Informel, αλλά και του αμερικανικού αφηρημένου εξπρεσιονισμού, της χειρονομιακής ζωγραφικής και της μινιμαλιστικής γραφής. Μέσα από μια σπάνια σειρά από άγνωστα έργα – κυρίως πρώιμα – που έχουμε τώρα μπροστά μας, είναι φανερά όλα τα παραπάνω περάσματα.

Λάδια και ακρυλικά σε χαρτί, ακουαρέλες και σινικές. Σ’ αυτές τις τελευταίες έχει ένα μοναδικό τρόπο να κάνει αναπαράσταση με «εργαλείο» την αφηρημένη χειρονομιακή γραφή, μια τεχνική κηλιδογραφίας (tachisme) που τονίζει το διάλογο του φωτεινού με το σκοτεινό, αποπνέοντας μια δραματική αίσθηση μνήμης. Επιπλέον, προσέξαμε πως κάποια φίνα πορτραίτα του 1938 σε μολύβι, διαλύουν την εντύπωση πως η δύναμή του βρίσκεται αποκλειστικά στα νατουραλιστικά του θέματα.
Με αφορμή την έκθεση κυκλοφόρησε μια μονογραφία των γαλλικών εκδόσεων Actes Sud. Θα μεταφραστεί άραγε; Είναι ελάχιστα τα κείμενα που φωτίζουν το έργο του Πράσινου.