ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
17 Μαρτίου 1996
Άννα Χατζηγιαννάκη
ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ
Ο Νάκης Ταστσιόγλου εκθέτει αυτές τις μέρες στην γκαλερί Μέδουσα τη γλυπτή κατασκευή που έδειξε στην φετινή Μπιενάλε της Βενετίας (Έλυτρον) μαζί με δυο νέες επίτειχες κατασκευές-προβολές των αξόνων και των επιπέδων του κεντρικού γλυπτού. Νομίζω μάλιστα, ότι τα τρία έργα συνδιαλέγονται τόσο αρμονικά μεταξύ τους που δεν θα έπρεπε να χωρίσουν, αποτελούν περιβάλλον.
Ο επισκέπτης της έκθεσης θα βρεθεί εντός μιας φωτοχωροπλαστικής πρότασης. Βασικός κανόνας του παιχνιδιού είναι οι ευαίσθητες ισορροπίες ανάμεσα στις γεωμετρικές φόρμες και τα επίπεδα που δημιουργούν τόσο μεταξύ τους όσο και με τα κάθετα επίπεδα αναφοράς που είναι το πάτωμα και ο τοίχος. Αλλά, ισορροπίες και ανάμεσα στις αντιθετικές οπτικές ποιότητες των υλικών που χρησιμοποιεί (πλεξιγκλάς, σίδερο, τεχνητό φως): Διαφάνεια και ανάκλαση, βαρύ και ελαφρύ, φως και σκοτάδι.
Το πλεξιγκλάς είναι μυστήριο υλικό. Από τη μιας αφήνει το φως να το διαπερνά και δηλώνει ψευδώς άυλο – οπτικά ανύπαρκτο – καθότι διαφανές. Από την άλλη έχει «σώμα», είναι ύλη, προβάλλει τη σκιά του όταν πέφτει το φως πίσω του. Δηλώνει την υλική του υπόσταση και την αναιρεί την ίδια στιγμή με τη διαφάνειά του. Από τη μια δείχνει εύθραυστο και απροστάτευτο, έτσι όπως το διαπερνάει κάθε εικόνα, κάθε χρώμα, αλλά από την άλλη είναι σκληρό και κοφτερό σαν ατσάλινη λάμα. Μια λάμα χίλιες φορές πιο επικίνδυνη επειδή είναι διαφανής σαν ηλεκτροφόρα μέδουσα στη θάλασσα. Το πλεξιγκλάς, υλικό ιδανικό για παιχνίδια με το φως, αλλάζει ιδιότητες όπως ο χαμαιλέων χρώματα, ανάλογα με τις ιδιότητες των άλλων υλικών που κάνει παρέα: Φως μαλακό ή σκληρό, θερμό ή ψυχρό, φυσικό ή τεχνητό, υλικά «σιωπηλά», βαριά ή ελαφρά.
Ο Νάκης Ταστσιόγλου αγαπάει το πλεξιγκλάς και το παντρεύει με ένα σιωπηλό, βαρύ υλικό, το μαύρο σίδηρο και με το τεχνητό σκληρό, ψυχρό φως. Το «πλαίσιο-βάση» από σίδερο προικίζει το διαφανές υλικό με πρόσθετες ιδιότητες, εξωκοσμική αίσθηση και πολύτιμη ματιέρα. Η συναναστροφή του παρέα με το λευκό σκληρό φως και το σίδερο, το οποίο σέβεται την οπτική φύση αυτού του υλικού, προβάλλει την ιδιότητα της διαφάνειας που το χαρακτηρίζει, και το προφυλάσσει από το να περάσει απαρατήρητο ακριβώς λόγω της διαφάνειάς του.
Οι φόρμες που διαλέγει για το σκληρό πλεξιγκλάς ο Ταστσιόγλου αυτή την περίοδο, είναι τρίγωνα που στερεώνονται σε μικρή απόσταση και σε θέση κεκλιμένου επιπέδου από το σιδερένιο τους «κάδρο-βάση». Όσο για το λευκό ηλεκτρικό φως, «καθαρίζει» κατά κάποιο τρόπο τα δύο υλικά από τις οπτικές επιδράσεις του περιβάλλοντος για να εστιαστεί το ενδιαφέρον στις αρχετυπικές τριγωνικές φόρμες.
ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ
23 Μαρτίου 1996
Βιβή Βασιλοπούλου
Μυσταγωγία στο υπόγειο της Μέδουσας
Υψηλής αισθητικής το γλυπτό του Νάκη Ταστσιόγλου
Η Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης παρουσιάζει τώρα την τελευταία δουλειά του Νάκη Ταστσιόγλου με βασικό έργο ένα ελλειψοειδές «γλυπτό» μεγάλων διαστάσεων, το οποίο πρωτοπαρουσιάστηκε με την ομάδα «΄Ελυτρον» στην 46η Biennalle της Βενετίας και άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις.
Το ίδιο έργο παρουσιάστηκε τον περασμένο Δεκέμβρη στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Θεσσαλονίκη και τώρα εδώ στην αίθουσα της Μέδουσας, «να δείχνει πολύ καλύτερα από αλλού». «Και από την Βενετία ακόμη», όπως είπε γενναιόδωρα ο ίδιος ο Ζογγολόπουλος. Αυτό δεν το ξέρω, εκείνο που ξέρω είναι ότι άκουσα τις φωνές των επισκεπτών να χαμηλώνουν καθώς κατέβαιναν στο χώρο της έκθεσης και να αφήνονται στη μυσταγωγική ατμόσφαιρα αυτής της αιθέριας «εγκατάστασης».
Ίσως η σιωπή αυτή να είναι και η αμηχανία της «ένοχα» post ή υπερ-ενημερωμένης σκέψης μας μπροστά στη διαφάνεια των έργων. Γιατί ο Νάκης Ταστσιόγλου, απέναντι στη φλυαρία, το μπαρόκ, τον περιγραφικό χαρακτήρα του ρεαλιστικού ή τον υπερχρονικό συμφυρμό του μεταμοντέρνου αντιτάσσει την αφαίρεση και την περιεκτικότητα της αρχαίας ελληνικής σκέψης, εγκατεστημένης σε μια σύγχρονη φόρμα με ενεργά εννοιολογικά στοιχεία.
Εδώ η «καθαρότητα των σχημάτων» δεν είναι σχήμα λόγου και το «σοφόν το σαφές» δεν είναι υπερβολή.
Ο Νάκης Ταστσιόγλου προηγείται διακριτικά και μας ανοίγει έναν άλλο δρόμο, υψηλής αισθητικής σαφήνειας. Ήδη έχει έτοιμο και το επόμενο βήμα.
Κι εγώ που άκουσα τις φωνές των επισκεπτών να χαμηλώνουν, δεν θα περιβάλω με λόγια περιττά ένα τόσο απέριτο έργο. Γι’ αυτό προσπάθησα να αποβάλω και κάθε χαρακτηρισμό Insallation και άλλα εικαστικά παρόμοια και να το δω μόνο, απλά, σαν την «σύγχρονη κατοικία» μιας πλατωνικής ιδέας.
