Αθηνόραμα – 26/4-2/5/91
Βιβή Βασιλοπούλου
Ιστορικός Τέχνης
Μέτρον ο άνθρωπος
«Η Γεωμετρία «εφευρέθηκε» για να οδηγήσει το συναίσθημα στη Λογική, και επομένως στο μέτρο». Για την καινούργια δουλειά του Νάκη Ταστσιόγλου θα λέγαμε ότι η έννοια του μέτρου είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορά εμφανής, γιατί με τα γλυπτά αυτών των διαστάσεων δίνει παράλληλα και τις σωστές αναλογίες σε έργα – «περίβλημα» για το ανθρώπινο σώμα. Μικρά αντικείμενα – objects, τα έργα της προηγούμενης περιόδου «αναπτύχθηκαν» και οδήγησαν σ’ αυτές τις κατασκευές, που διεκδικούν μια διαφορετική θέση στο χώρο. Ίσως να ήταν αυτό το ερέθισμα. Δεν ξέρω. Εγώ θα έβλεπα σ’ αυτά την πλήρη γεωμετρικοποίηση της ανθρώπινης φιγούρας, ένα κέλυφος – υποδοχή για το ανθρώπινο σώμα. Ενα «σήμα» του σώματος (έχω ξαναχρησιμοποιήσει αυτή τη λέξη των αρχαίων σε άλλες περιπτώσεις, αλλά νομίζω ότι εδώ αποδίδει περισσότερο τα πράγματα).
Κατά τ’ άλλα, οι γνωστές ιδιότητες του Plexi-glass, σε συνδυασμό με μια μινιμαλιστική αντίληψη στην απόδοση, συνθέτουν άψογες φόρμες, που σχηματίζουν με τη σειρά τους ένα ενιαίο σύνολο installation…
ΑΝΤΙ
31 Μαίου 1991
Αλέξανδρος Ξύδης
Πρωτότυπη χρήση ενός γοητευτικού υλικού – του πλέξιγκλας. Οι πέντε θάλαμοι του Ταστσιογλου αξιοποιούν όλες τις διαφάνειες και τις ανακλάσεις του, τις περιορισμένες σε αριθμό φόρμες που επιτάσσει – μόνο σωλήνες – κυλίνδρους και επίπεδες επιφάνειες – σε ένα παιχνίδι που καλεί τον θεατή σε ένα «χάπενινγκ» μπαινοβγαίνοντας στον κάθε θάλαμο. Παρόμοια παιχνίδια έχουν φτιάξει άλλοι με καθρέφτες. Όμως η ευρηματικότητα δεν μπορεί να είναι από μόνη της τέχνη.
ARTI – MAΪΟΣ – ΙΟΥΛΙΟΣ 1991
Elzbieta Koscielak
Νάκης Ταστσιόγλου
H γεωμετρία όπως και η έκφραση επί αιώνες συνοδεύον το έργο τέχνης. Σε κάθε εποχή όμως παίρνουν άλλη θέση στη δομή του. Αφού επί εκατονταετίες η γεωμετρία κρυβόταν ως εσωτερικό σκέλος του έργου τέχνης, ο 20ός αιώνας αναδεικνύει τη γεωμετρία ως αυτοτελή στόχο της τέχνης.
Ο κονστρουκτιβισμός αποθέωσε την κατασκευή, ο σουπρεματισμός του Malevich και ο νεοπλαστικισμός Mondrian το μυστικισμό και το συμβολισμό των γεωμετρικών σχημάτων. Στη σύγχρονη μεταπολεμική τέχνη η πίστη στην επιστημονική ανάπτυξή της εμπνέει την εξέλιξη των γεωμετρικών τάσεων, πολύ συχνά εννοιακά δεμένων με την επιστήμη: με τα μαθηματικά, τη φυσική, την οπτική και με τις νέες τεχνολογίες. Ο αμερικανικός μινιμαλισμός αναφέρει ότι το γεωμετρικό σχήμα και η έλλειψη των εκφραστικών στοιχείων βοηθούν τη βιομηχανική αναπαραγωγή των έργων τέχνης (η περίφημη δημιουργία των έργων τέχνης μέσω του τηλεφώνου). Το πνεύμα του μεταμοντερνισμού στο τέλος της δεκαετίας του ΄70 και στις αρχές του ΄80 αποσιώπησε το νοητικό – ορθολογικό μονοπώλιο της γεωμετρίας στις δομές του έργου. Στο προσκήνιο ήρθε η «έκφραση» και το «decorum» – στοιχεία γνωστά για την τέχνη και των παλαιότερων εποχών π.χ. για την τέχνη της ελληνιστικής εποχής, του ροκοκό, της Art Nouveau.
Η δημιουργία του Νάκη Ταστσιόγλου (γκαλερί Μέδουσα) ανήκει λοιπόν στην εποχή κατά την οποία η γεωμετρία προσπαθεί να συμβιβαστεί με το decorum και την έκφραση: πέντε αντικείμενα από διαφανές υλικό (plexiglass) με μορφές φανερές και αφανείς ταυτόχρονα.
Ο ίδιος ο καλλιτέχνης μιλάει για τους τηλεφωνικούς θαλάμους που ήταν η αρχική ιδέα αυτής της σειράς των γλυπτών. Τα αντικείμενα με τη μορφή κουτιών μεγάλων διαστάσεων, με τρεις μόνο πλευρές (στο μέγεθος πραγματικού τηλεφωνικού θαλάμου) έχουν χάσει όμως κάθε ίχνος λειτουργικότητας ή χρησιμότητας. Διάφορα σχήματα τοποθετημένα στους εσωτερικούς τοίχους του «θαλάμου» (διαφανείς επιφάνειες ή σωλήνες από plexiglass) ανήκουν μάλλον στη λογική κάποιου άλλου, άγνωστου συστήματος.
Η ανοιχτή πλευρά της κατασκευής καλεί τους θεατές να εισέλθουν. Το άνοιγμα αυτό ωστόσο δημιουργεί κάποια αμφιβολία, μοιάζει με το κάλεσμα της Χώρας των Θαυμάτων στην Αλίκη, η οποία βρήκε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο πίσω από τον καθρέφτη.
Τα γλυπτά του Ν.Τ. τα διακρίνει η γεωμετρία του decorum, χωρίς νοητικές και ψυχρές κατασκευαστικές φιλοδοξίες. Είναι μια πρόταση νέου σκηνικού του περιβάλλοντος στο οποίο πιθανόν θα ζούμε στο μέλλον. Κρίμα που ο λευκός χώρος της γκαλερί δεν βοήθησε την παρουσίαση των αντικειμένων αυτών. Τα σχήματά τους αραιώνονταν στον αέρα, χάνοντας πολλή από την εικαστική τους δύναμη.
Κείμενο καταλόγου
Εκθεση Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης Απρίλιος - Μάιος 1991
Πέντε γλυπτικά κουτιά από πλέξι - γκλας, μεγάλων διαστάσεων, αποτελούν το κύριο μέρος της ατομικής έκθεσης του Νάκη Ταστσιόγλου στην Αίθουσα Τέχνης «Μέδουσα». Η ιδέα ξεκίνησε από την καθημερινή ζωή, από τους τηλεφωνικούς θαλάμους που συναντάμε στο δρόμο, και εκφράστηκε εικαστικά με τρόπο ονειρικό και μυστικιστικό. Τα γλυπτά του καλλιτέχνη έχουν τρεις μόνο πλευρές και έτσι καλούν τον θεατή να εισχωρήσει μέσα σ’ αυτά και ν’ ατενίσει το βασικό θέμα: τα γεωμετρικά μοτίβα των διαφανών σωλήνων που δημιουργούν συνθέσεις πάνω σ’ ένα μόνο τοίχωμα του κουτιού. Διαπερνούν το εσωτερικό του και εισβάλλουν πάντα στον έξω χώρο, σμίγοντας έτσι την εξωτερική πραγματικότητα με τον μυθικό και ασφαλή κόσμο που περιβάλλει και εσωκλείει τον ενεργό θεατή. Το έργο μοιάζει παρόν όσο και απόν. Η διαφάνεια του υλικού του δίνει έναν εναέριο χαρακτήρα και του παρέχει τρισδιάστατη οντότητα παράλληλα με μια άυλη ποιότητα, χαρακτηριστική όλων των έργων του καλλιτέχνη. Μετασχηματίζεται και μεταλλάσσεται συνεχώς το γλυπτό. Μεταβάλλεται η αίσθηση που προκαλεί στον θεατή όταν το παρατηρεί όπως οποιοδήποτε άλλο τρισδιάστατο έργο με όγκο και όταν εισδύει μέσα του και γίνεται μέρος του. Τροποποιείται επίσης από τις διαφορετικές αντικατοπτρίσεις του γύρω περιβάλλοντος, τις αντανακλάσεις του φωτός, ή τις όποιες μετακινήσεις που γίνονται μέσα στο χώρο. Εύθραυστο και άθραυστο, άυλο και υλικό, ανύπαρκτο και υπαρκτό, αόρατο και ορατό, το έργο του Ταστσιόγλου παίζει με τις ανθρώπινες αισθήσεις, με τα οράματα και τα όνειρα, τις ψευδαισθήσεις, την καθημερινότητα και την πραγματικότητα, την συνεχώς εναλλασσόμενη πορεία της ζωής. Μυαλό και συναίσθημα γίνονται ένα, καθώς επιχειρεί ο θεατής να συμβιβάσει τον βαθύτερο εσώτερο εαυτό του με την εξωτερική επιφανειακή εικόνα της κοινωνίας.
